November 2011, Hanoi
In november begon ik met mijn eerste werkweek. Binnen de faculteit van Talen en Internationale Studies zijn er, zover ik nu weet, drie verschillende Engelse taalprogramma's; ik ging werken bij twee daarvan. In eerste instantie kreeg ik een positie in het SNHU programma, wat staat voor "Southern New Hampshire University". Het is een samenwerking tussen de VNU (Vietnam National University) en deze Amerikaanse universiteit, en studenten krijgen ook een diploma hiervan, zonder Hanoi te hebben hoeven verlaten (mits hun Engels op peil is). Dezelfde week nog werd ook ik ingeroosterd bij het ISP (International Standard Program), dat, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, niet daadwerkelijk aan enige internationale standaard voldoet. Het drukt enkel de wens uit dat het dat ooit zal doen. Een nobel doch lachwekkend idee, maar ik heb collega's veel dommere dingen horen zeggen.
Laat ik eens niet origineel doen, en beginnen bij het begin. Op maandag 31 oktober kwam ik langs om een les te observeren. Drie dagen later stond ik zelf voor de klas. Men gooide mij direct in het diepe zonder zwembandjes en zonder mij überhaupt te vertellen hoe ik zwemmen moest. Ik ging ervan uit dat ze wisten dat ik enkel Japanse taal en cultuur gestudeerd heb, zij gingen er op hun beurt schijnbaar van uit dat ik desondanks wel wist hoe ik mij moest redden tegenover een klas van 26 Vietnamese studenten. Ik kreeg een simpel mailtje waarin mij verteld werd dat ik les ging geven, meer niet. Zolang ik vragen bleef stellen (wanneer geef ik les? waar geef ik les? wie geef ik les? wat moet ik ze leren??) kreeg ik wel antwoorden, maar niets ging vanzelf. Uiteindelijk werd duidelijk dat ik op donderdagochtend twee verschillende (SNHU) klassen zou begeleiden; één groep van gemiddeld niveau en één groep die bezig was met voorbereidingen op een IELTS toets. Dit laatste is absoluut geen gemakkelijke taak, zo verzekerde mijn huisgenoot (een ervaren Engels docent) me. Als ik niet goed zou weten waar ik mee bezig was, zou ik verpulverd worden door onbeantwoordbare vragen en mijn geloofwaardigheid verliezen (en de klas nooit meer onder controle krijgen, somde ik daarbij op). Ik kon me dus maar beter goed voorbereiden, zei hij, en daar was ik het roerend mee eens. Er was echter één probleempje: de lesboeken kreeg ik op woensdagmiddag pas en de les begon de volgende ochten om half acht. God-zij-dank hoefde ik slechts de introductie te verzorgen, wat inhield dat ik alles kon herkauwen dat mijn huisgenoot mij had verteld over de toets. Eerlijk gezegd bleek het allemaal wel mee te vallen, want ik was enkel verantwoordelijk voor spreken en luisteren; uitspraak en vocabulaire. Veel moeilijke vragen vielen daar niet over te stellen.
Na die lessen ging ik op gesprek bij mevr. Y, die mij inlijfde bij het ISP. Omdat ik van mw. N. (mijn contactpersoon van SNHU) niets gehoord had over roosters, gaf ik bij mw. Y. aan alle dagen beschikbaar te zijn, waarop zij direct mij 6 klassen toewees. In groot contrast met eerdere contacten kreeg ik hier direct te horen wanneer, waar, wie en wat. Alleen moest ik al het lesmateriaal (3x 2 boeken + cd's) zelf kopen in het boekenwinkeltje van de universiteit. Ik had gehoopt dat docenten toch wel een lesboek zouden moeten kunnen krijgen, maar gezien de lage prijzen vond ik het niet zo'n probleem. Tenminste, totdat ik erachter kwam dat deze boeken en cd's - zoals bijna alles hier in Vietnam - lage kwaliteit kopietjes waren. Pagina's waren bijgeschaald, alle afbeeldingen waren onherkenbare zwart-witte troep geworden (waardoor ik soms opdrachten gewoon moest overslaan), en er zaten zelfs dubbele pagina's in. In het ergste geval bestaan de cd's met luisteroefeningen uit 2 tracks van ongeveer een half uur, waarin ik zelf mag gaan zoeken naar het beginpunt van elks van de tientallen verschillende opdrachten die er in verstopt zitten. Bij de cd's waarop de opdrachten wel verdeeld zijn over meerdere tracks, is het alsnog een heel karwei om de goede te vinden, omdat er nergens in de lesboeken aangegeven is op welke cd/track de luisteroefeningen staan. Misschien zou ik gewoon bij de eerste kunnen beginnen, en elke volgende les verder gaan bij waar ik was gebleven op de cd... tenminste, als de uni een minder idiote lesvolgorde zou hebben. Een voorbeeldrooster van een conversatieklas: les 1 is hoofdstuk 2, les 2 is hoofdstuk 7, daarna komt 7, 6, 20 en dan weer 10. Bij mijn andere klassen gaat het net zo (eerst H2, dan 13, 6, 15, 10, 11). Onbegrijpelijk.
Oh, en nu ik toch bezig ben, laat ik het ook nog even over de indeling van lesuren hebben. Een ochtend of middag lesgeven duurt 4½ uur, waarin ik 2 klassen te onderwijzen heb. Een weldenkend mens zou als volgt redeneren: 4½ gedeeld door 2 = 2¼ uur per klas. ULIS vindt twee lessen van gelijke duur echter te onhandig, en verdeeld de ochtend/middag in 5 'perioden'. De eerste periode is er een van 1 uur 40 minuten, dan is er 10 minuten pauze, gevolgd door een periode les van 40min, nogmaals 10min pauze en tot slot een lesperiode van 1u 40min. Als je telt zoals ik zijn er dus eigenlijk 3 perioden, maar dat is allemaal hocus-pocus voor de uni. De perioden van 100min zijn ieder gewoon twee van elks 50min die niet op enige wijze opgesplitst zijn. Logisch toch? En in het geval je je dit afvroeg: deze vijf worden dus verdeeld over de twee klassen als 3 en 2 (2 & 1). Eerst geef ik gedurende '3' perioden les in de ene klas, en na de pauze nog '2' in de andere. Dat houdt in dat er één klas is die consequent meer lestijd met mij krijgt dan de ander. Toen ik mijn Vietnamese collega, met wie ik de klassen deel, hierop wees en het voorstel deed halverwege het termijn (na 3 weken) te wisselen, deed ze alsof ik gek was.
Het gesprek:
"Dat is toch helemaal nergens voor nodig? De lessen zijn al verdeeld..." (aldus mw. X).
"Ja maar", begon ik, "nu heeft de ene klas veel minder tijd om dezelfde stof te verwerken."
X: "Oh, geen probleem joh!"
Ik: "Voor u misschien, maar ik spreek geen Vietnamees. Iets uitleggen kost mij veel meer tijd en moeite, omdat ik in het Engels de Engelse grammatica moet uitleggen aan studenten die nauwelijk Engels begrijpen. In de kortere periode kom ik simpelweg tijd te kort om een heel hoofdstuk te doen."
X: "Oh, nou dan doen ze dat thuis toch?"
Ik: (*) "Eh, ik weet niet wat voor studenten u hier denkt te hebben, maar als ik ze vertel dat ze de rest thuis moeten doen, zal 90% van de klas de opdrachten vijf minuten voor de les overschrijven van de 10% die wel wat heeft gedaan. Dat is een belachelijk idee! Laten we over 3 weken nou maar gewoon wisselen."
(wat ik zei i.p.v. (*): "Eh, ok, prima. Doen we 't op uw manier." In mijn hoofd gevolgd door een "whatever!!")
Gelukkig trof ik in de 2e termijn een verstandigere docent, en zijn we intussen gewisseld, zodat alle studenten evenveel tijd krijgen met elke docent. Tot zover de universiteit. Dan ga ik hieronder de studenten beschrijven. Geen zorgen, ik probeer het kort te houden. Dit is slechts een veralgemeend beeld van de leerlingen in mijn klassen, geen uitgebreid psychologisch profiel van elk exemplaar.
5 typen leerlingen
De ideale studentDit is een zeldzaam type student, waarvan er meestal slechts één aanwezig is per klas. Deze student luistert, begrijpt, doet zijn/haar opdrachten wanneer dat gevraagd wordt en helpt waar nodig medestudenten. In een enkel geval is hun Engels zo goed in vergelijking met de rest van de klas dat ik mij afvraag waar dit grote verschil vandaan komt. Één studente heb ik er ooit direct naar gevraagd, en haar antwoord was even verbazingwekkend als logisch (gezien de organisatie van de uni): de docent was de resultaten van haar plaatsingstoets kwijtgeraakt, dus werd ze in een willekeurige klas gedumpt. Triest.
De wil-wel-maar-kan-nietÉén stapje lager vinden we de studenten die aan motivatie geen gebrek hebben, maar wel over wat minder talent beschikken. Hoewel ze vaak wat langzamer zijn dan de gemiddelde student, zijn ze erg ijverig; d.w.z. ze stellen je vragen over de Engelse taal* en maken netjes notities van wat je op het bord schrijft. Er is één student van dit type waar ik altijd een beetje om moet lachen. Deze jongen is zeer enthousiast en praat graag, dus geeft regelmatig antwoord op mijn vragen (ook iets dat de gemiddelde student niet zal doen), maar naast het feit dat zijn antwoorden veelal fout zijn, is zijn uitspraak zó slecht dat ik hem haast altijd moet vragen het woord te spellen, voordat ik hem begrijp. Maar goed, toch is dit een fijne soort student om te hebben.
(*dit is zeer uitzonderlijk. Normaliter stellen studenten alleen vragen over je persoonlijke leven)
De gemiddelde leerlingTja, wat kan ik hierover zeggen? Ze zijn stil. Beantwoorden geen vragen als je ze klassikaal stelt, doen de opdrachten voor zover ze die begrijpen en anders niet, en gaan bij conversatie oefeningen snel over op Vietnamees als ze de juiste woorden niet kunnen vinden. Misschien kunnen ze het wel, maar ze stoppen er weinig moeite in.
De slapende nietsnutHier had ik er in het begin nogal veel van. Het zijn vooral de studenten die sowieso al slecht zijn in Engels, die dit probleem oplossen door helemaal achter in de klas te gaan zitten en vervolgens liggen te dutten, te sms'en of in andere boeken neuzen. Sorry, zei ik oplossen? Ik bedoel verergeren. Ze kunnen het niet, en nemen zeker niet de moeite er iets aan te doen. Opvallend genoeg zijn het altijd de jongens die dit doen. Toen gewoon om hun aandacht vragen niet meer werkte, ging ik over op plan B: elke les mochten zij gezellig op de eerste rij vóór mijn bureau komen zitten. Daar kwam ik tot de schokkende conclusie dat hun Engels veel slechter was dan gedacht. Terwijl andere studenten ondertussen aan volgende opdrachten begonnen, moest ik op een slakkentempo de vorige oefeningen nog uitleggen aan deze gevallen. Dit leidde ertoe dat sommige studenten in de 3e categorie belandden, sommigen gewoon lui bleven, en een paar anderen niet meer naar de les kwamen.
De asoIk neem aan dat de titel voldoende zegt om een beschrijving achterwege te kunnen laten. Ik zal dit type toelichten met een aantal voorbeelden.
Ik had hem ingeschat als een slaper, maar was wat erger dan de rest. Kwam vaak laat binnen, bracht eten en drinken mee en kletste erop los in het Vietnamees tijdens de les. Op een gegeven moment staat hij op en vraagt (nadat hij mij al voorbij gelopen is) of hij even de klas uit mag. Ik was bezig iets uit te leggen, dus zeg "nee". Stomverbaasd kijkt hij de dichtsbijzijnde klasgenoot aan. "Zei ie nou echt wat ik dacht dat ie zei??" hoor ik hem denken. Wat gebrabbel in het Vietnamees. "Nee", zeg ik nogmaals. Weer ogen vol onbegrip. Dan besluit hij dat ik vast en zeker een grapje maak, en wandelt de klas uit, de gang op. Dacht het niet! Ik roep hem terug en wijs hem zijn plaats. Nadat ik mijn uitleg heb afgerond, vraag ik hem of hij nog steeds zo nodig weg moet. Aangezien hij geen woord Engels verstaat, moest hij zich wederom beroepen op klasgenoten. Oh ja, weg, ja ja, graag. "Goed", zeg ik, "je hebt 5 minuten. Vijf." herhaal ik nogmaals met opgestoken vingers. "Of anders..." mompel ik erachteraan. En wat denk je? Na 5 minuten: niemand. Na 10min: geen student. Na 15... nee. Pas na een half uur komt dat kereltje weer binnensjokken. "Mag ik binnenkomen?" Ach, als je het dan toch netjes vraagt: "Nee." Echt niet. Deze klas is voor mensen die Engels willen leren, zo vertelde ik hem, en nu hij wel duidelijk heeft gemaakt dat hij geen behoefte heeft dat te doen, hoeft hij wat mij betreft ook niet meer in de klas te zitten. "Nee. Je mag buiten blijven." Het duurde weer even voor hij doorhad dat ik het meende. Vanaf die les deed hij ietsje beter zijn best. Welliswaar een minimale inzet; ik moest hem steeds voor mijn bureau neerzetten en alles drie keer uitleggen, maar in ieder geval meer inzet dan hij voorheen toonde.
In een andere klas was er een enorm arrogante knul. Normaal gesproken, wanneer ik al in de klas aanwezig ben, vraagt elke leerling netjes aan mij of ze de klas binnen mogen komen. Veel studenten komen namelijk een paar minuten te laat, en een enkeling vraagt me dit zelfs ook al zijn ze op tijd. Maar er was er eens één die haast 30 minuten te laat binnen kwam lopen, niets zei, de deur niet achter zich dichtdeed en naar een plek achterin de klas liep. Uiteraard stuurde ik dit geval eerst terug naar de deur om zijn binnenkomst nog eens te oefenen. Daarna stelde ik hem wat vragen over de opdracht waar iedereen mee bezig was, maar hij begreep geen woord en had geen boeken bij zich. Dit was een van mijn eerste lessen, dus ik wist niet goed wat voor straf ik hiervoor kon uitdelen. Voor deze keer liet ik het maar gaan. De volgende les kwam hij echter wéér een half uur te laat en had wederom geen boeken bij zich, en wilde gewoon op zijn vertrouwde plekje achterin gaan zitten slapen. Mooi niet dus. Ik plaatste hem op de voorste rij en maakte hem duidelijk dat als hij de volgende keer niet van plan was op tijd te komen met zijn boeken, dat hij hier niet meer welkom was. En voila, sindsdien nooit meer gezien.
Hè, dat lucht lekker op. Ik laat het hier even bij. Volgende keer vertel ik jullie over de positieve gebeurtenissen van november!
Ik met een van mijn klassen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten